In de Soek gemaakt

Het Simulacrum toerisme waar mijn reizen door Marokko onder vallen, is erg populair geworden in het nieuwe Millennium. Alles moet hierbij ‘echt’ lijken en traditioneel zijn van de tegels in de ‘en suite’ badkamer tot de sprei op het bed. Het merkje ‘made in China’ is uit den boze. De Kasba des Arts in Agdz is de voormalige residentie van de lokale hoofdman nu bewoond door zijn kleinzoon die het met plaatselijke bouwvakkers die traditionele technieken gebruikten, liefdevol heeft gerestaureerd en gemoderniseerd. Dat heeft hem 8 jaar gekost en nog is niet alle werk gedaan. Bij ons zou dat ‘onrendabel’ heten. In Moulay Idriss heeft de Engelse eigenaresse veel moeite gedaan om haar Dar alle moderne gemakken te geven zonder dat de oude structuren en charmes sneuvelden. En dat is best moeilijk, want om het vereiste sanitair een plaats te geven moet er vertikaal heel wat gebroken worden. Dar Imlil in Imlil is daarom helemaal nieuw gemaakt uit plaatselijke materialen dat het uiterlijk heeft van ‘oud’. Alleen de televisie en de fittingen zijn ‘mass produced’ in deze onderkomens. De rest is om de hoek in de Soek gemaakt. Deze trend zet zich nog verder voort in de eco-hotels waar ook het eten strikt lokaal wordt geproduceerd en er ‘verantwoord’ met water wordt omgegaan. Al deze vertruttende modes hebben er wel voor gezorgd dat de Soeks niet helemaal zijn veranderd in goedkope koopgoten van importartikelen, maar dat er nog een echte werkeconomie is. Onderschrift: mijn kamer in de Dar Bague de Kenza in Fes: om de hoek gemaakt 49 Fes ‘14