Joden

Het is onduidelijk wanneer Joden zich voor het eerst in Marokko vestigden. Er is mij altijd verteld na de vernietiging van de tempel in Jeruzalem door de Romeinen en de daaropvolgende diaspora. Maar nu is de datum teruggeschroefd tot Carthegensische tijden 2500 jaar geleden. Er was sprake dat de joden zich mengden met de berbers en bekend zijn de Berber Joden of Joodse Berbers, maar DNA onderzoek schijnt dit tegen te spreken. Het zal wel voornamelijk over het gebruik van Tamazight als taal en leefgewoonten zijn gegaan. Na de Grote Arabische veroveringen waren er wat strubbelingen met Joodse stammen over loyaliteit, maar al snel kregen ze een plaats in de nieuwe orde. Want Joden die net als Christenen tot gelovigen ‘van het boek’ beschouwd worden en dientengevolge geen ‘afgod aanbidders’ waren, hoefden zich niet tot de Islam te laten bekeren. De Joden woonden op het platteland en in de steden. Hun wijken heetten Mellah naar het woord zout dat met goud het traditioneel handelsartikel van de joden was. Gedurende de hele geschiedenis wisselde de houding van de Marokkaanse heersers voortdurend ten opzichte van de joden die hun beschoren lot in geschriften vastlegden. Maar de allesbepalende culturele verandering voor de Marokkaanse joden kwam met de Inquisitie in Spanje in de 16de eeuw, toen vele ontwikkelde Spaanse joden zich voorgoed in Marokko vestigden. Zij overvleugelden al snel hun plaatselijke geloofsgenoten op alle gebieden. Hun Sefardische liturgie en gewoonten werden uiteindelijk standaard in heel Marokko. Tenslotte nam tijdens WWII de machteloze maar dappere koning van Marokko ‘zijn’ joden in bescherming tegen de Franse overheersers. Daarna begon het missionarissen werk vanuit Israël en verkasten bijna alle Marokkaanse joden naar ‘het beloofde land’. Onderschrift: Vervallen huis van een weggetrokken Joodse familie in Tahala Marokko ZW 49